ZASIŁKI RODZINNE

Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka i jego przyznanie
uzależnione jest m.in. od spełnienia kryterium dochodowego.
Od 1 listopada 2016 r. wysokość zasiłku wynosi :
1. 95,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
2. 124,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;
3. 135,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:
1) rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka;
2) opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba faktycznie opiekującą się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z
wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka);
3) osobie uczącej się (osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z
ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z
ich strony).
Zasiłek rodzinny przysługuje osobom wymienionym w punktach 1 i 2, do ukończenia przez dziecko:
– 18 roku życia lub
– nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo
– 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o
umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Osobie wymienionej w punkcie 3, zasiłek przysługuje pod warunkiem kontynuowania nauki w szkole lub
w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.

Przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego uzależnione jest m.in. od spełnienia kryterium dochodowego.
Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo
dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674,00 zł. W przypadku gdy członkiem rodziny jest
dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o
znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód
rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764,00 zł.

Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli :
1. dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;
2. dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej;
3. osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
4. pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko.
Zasiłek rodzinny nie przysługuje osobie samotnie wychowującej dziecko, jeżeli nie zostało ustalone, na
rzecz dziecka od jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu wykonawczego
pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, chyba że :
1. rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje;
2. ojciec dziecka jest nieznany;
3. powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone;
4. sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie
zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka.
Zasiłek rodzinny nie przysługuje członkowi rodziny, jeżeli na dziecko przysługuje zasiłek rodzinny za
granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy
o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

2. Rodzaje dodatków do zasiłku rodzinnego
a) Dodatek z tytułu urodzenia dziecka
b) Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego

c) Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka
d) Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej
e) Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka
f) Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
g) Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania

a) Dodatek z tytułu urodzenia dziecka
Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje jednorazowo w wysokości 1000 zł zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych .
Przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi prawnemu dziecka albo opiekunowi faktycznemu dziecka.
Dodatek przysługuje opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko
pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka.
W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko.
Dodatek przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia
ciąży do porodu. Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub
zaświadczeniem wystawionym przez położną. Minister Zdrowia rozporządzeniem z dnia 14 września
2010 r. (Dz. U. Nr 183, poz.1234) określił formę opieki medycznej nad kobietą w ciąży, uprawniającej
do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzór zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod tą
opieką.
Wymogu pozostawania pod opieką medyczną nie stosuje się do osób będących prawnymi lub
faktycznymi opiekunami dziecka, a także osób, które przysposobiły dziecko.

b) Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje w
wysokości 400 zł miesięcznie.
Przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka,
jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie
dłużej jednak niż przez okres :
- 24 miesięcy kalendarzowych;
- 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym
podczas jednego porodu;
- 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o
niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 dodatku
miesięcznego za każdy dzień. Kwotę dodatku przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10
groszy w górę.
W przypadku równoczesnego korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców lub
opiekunów prawnych dziecka przysługuje jeden dodatek.

Dodatek nie przysługuje, jeżeli osoba uprawniona :
- bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozostawała w stosunku pracy przez
okres krótszy niż 6 miesięcy;
- podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która uniemożliwia sprawowanie
osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
- dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym
ośrodku szkolno-wychowawczym, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w
tygodniu, z wyjątkiem dziecka przebywającego w zakładzie opieki zdrowotnej, oraz w innych
przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;

- w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego.
Obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego do
okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia prawa do dodatku zalicza się okres zatrudnienia na
terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

c) Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka
W rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych osobą samotnie wychowującą dziecko jest panna,
kawaler, wdowa, wdowiec, osoba pozostająca w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu,
osoba rozwiedziona, chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem.
Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje samotnie wychowującym dziecko
matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie
zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka,
ponieważ :
1. drugi z rodziców dziecka nie żyje;
2. ojciec dziecka jest nieznany;
3. powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.
Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli :
1. oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją;
2. matka osoby uczącej się nie żyje, a ojciec dziecka jest nieznany.
Dodatek przysługuje w wysokości 193,00 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 386,00 zł na
wszystkie dzieci.
W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o
znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się o 80,00 zł na dziecko, nie więcej
jednak niż o 160,00 zł na wszystkie dzieci.

d) Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej
Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przysługuje matce lub ojcu,
opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka.
Wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej
wynosi 95,00 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.

e) Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka
Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi
faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na pokrycie
zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku:
1. do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności;
2. powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o
umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego
wynosi miesięcznie :
- 90,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
- 110,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

f) Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu
dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na częściowe pokrycie
wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego.

Dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne.
Dodatek przysługuje raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego albo rocznego
przygotowania przedszkolnego.
Wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego wynosi 100 zł na
dziecko.
Wniosek o wypłatę dodatku składa się do dnia zakończenia okresu zasiłkowego, w którym rozpoczęto
rok szkolny albo roczne przygotowanie przedszkolne.
Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania.

g) Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
Dodatek przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu
dziecka lub osobie uczącej się.
Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki od września do czerwca
następnego roku kalendarzowego.
Wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza
miejscem zamieszkania wynosi :
1. 113,00 zł miesięcznie na dziecko w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje
się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek
szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby
uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności;
2. 69,00zł miesięcznie na dziecko w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w
której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły
artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym
nauce w szkole ponadgimnazjalnej.

3. Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka
Z tytułu urodzenia się żywego dziecka przysługuje jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka
w wysokości 1 000 zł na jedno dziecko. Od dnia 1 stycznia 2013 roku prawo do jednorazowej zapomogi
z tytułu urodzenia się dziecka, uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego rodziny, które
wynosi 1922 zł miesięcznie w przeliczeniu na osobę w rodzinie.
Zapomoga przysługuje :
-matce lub ojcu dziecka;
-opiekunowi prawnemu albo;
-opiekunowi faktycznemu dziecka.
Zapomoga przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia
ciąży do porodu. Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub
zaświadczeniem wystawionym przez położną. Minister Zdrowia rozporządzeniem z dnia 14 września
2010 r. (Dz. U. Nr 183, poz.1234) określił formę opieki medycznej nad kobietą w ciąży, uprawniającej do
dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzór zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod tą
opieką
Wniosek o wypłatę jednorazowej zapomogi składa się w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka, a
w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka
przysposobionego - w terminie 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia nie
później niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.

Wymogu pozostawania pod opieką medyczną nie stosuje się do osób będących prawnymi lub
faktycznymi opiekunami dziecka, a także osób, które przysposobiły dziecko.
Jednorazowa zapomoga nie przysługuje, jeżeli członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie z
tytułu urodzenia dziecka, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub
dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania.
Do wniosku o zapomogę powinny być dołączone następujące dokumenty :
-skrócony odpis aktu urodzenia dziecka – kopia (oryginał do wglądu);
-zaświadczenie lekarskie lub zaświadczenie wystawione przez położną;
-numer Pesel dziecka.
-zaświadczenia lub oświadczenia dokumentujące wysokość osiągniętych dochodów oraz inne
zaświadczenia lub oświadczenia oraz dowody niezbędne do ustalenia prawa do jednorazowej zapomogi.

4. Świadczenie rodzicielskie
I. Komu przysługuje świadczenie rodzicielskie
Świadczenie rodzicielskie w wysokości 1 000 zł miesięcznie przysługuje rodzicom, którzy nie są
uprawnieni do urlopów w związku z urodzeniem się dziecka (nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego lub
uposażenia macierzyńskiego. Dotyczy to osób bezrobotnych, studentów, uczniów, osób pracujących na
podstawie umów cywilno-prawnych (umowy zlecenia, umowy o dzieło), rolników. Świadczenie
rodzicielskie przysługuje od dnia porodu i można je pobierać przez rok (52 tygodnie) w przypadku
jednego dziecka – odpowiednio dłużej w przypadku wieloraczków. Świadczenie rodzicielskie jest
niezależne od dochodu rodziny i przysługuje:
-matce albo ojcu dziecka (w przypadku skrócenia na wniosek matki dziecka okresu pobierania
świadczenia rodzicielskiego, zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia za okres ustalony przepisami
Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
lub okres urlopu rodzicielskiego, po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia, zasiłku lub uposażenia za
okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka; w przypadku śmierci matki dziecka; w
przypadku porzucenia dziecka przez matkę);
-opiekunowi faktycznemu dziecka w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7 roku
życia, a w przypadku dziecka, wobec którego pojęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do
ukończenia 10 roku życia;
-rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, w przypadku objęcia opieką dziecka w
wieku do ukończenia 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu
obowiązku szkolnego - o ukończenia 10 roku życia;
-osobie, która przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7 roku
życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do
ukończenia 10 roku życia.

II. Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli:
-co najmniej jeden z rodziców dziecka lub opiekun faktyczny dziecka albo rodzina zastępcza, otrzymują
zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu
macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego;
-dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej w przypadku matki lub ojca, albo osoby, która
przysposobiła dziecko;
-jeden z rodziców dziecka lub opiekun faktyczny dziecka albo rodzina zastępcza, nie sprawują lub
zaprzestali sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym w związku z zatrudnieniem lub
wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie tej opieki;
-w związku z wychowywaniem tego samego dziecka lub w związku z opieką nad tym samym dzieckiem
jest już ustalone prawo do świadczenia rodzicielskiego, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad
dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego

zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014r. o
ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
-osobom uprawnionym, przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia
rodzicielskiego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne
umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej

5. Świadczenia opiekuńcze

a) Zasiłek pielęgnacyjny
Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z
konieczności zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy innej osoby w związku z
niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje :
-niepełnosprawnemu dziecku;
-osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym
stopniu niepełnosprawności;
-osobie, która ukończyła 75 lat.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje także osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia
legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność
powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia.
Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego wynosi 215,84 zł miesięcznie.
Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje :
-osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego;
-osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
-osobie, która pobiera zasiłek pielęgnacyjny w innej instytucji;
-jeżeli członkowi rodziny osoby uprawnionej do zasiłku pielęgnacyjnego przysługuje za granicą
świadczenie na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją tych osób, chyba że przepisy o koordynacji
systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią
inaczej.

b) Świadczenie pielęgnacyjne
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:
1. mamie albo tacie dziecka niepełnosprawnego,
2.opiekunowi faktycznemu takiego dziecka, tzn. osobie faktycznie się nim opiekującej, jeżeli wystąpiła
do sądu rodzinnego o adopcję tego dziecka,
3.osobie spokrewnionej z dzieckiem niepełnosprawnym, będącej dla niego rodziną zastępczą
spokrewnioną,
4.innym osobom (za wyjątkiem tych, które same są w znacznym stopniu niepełnosprawne), mającym
obowiązek alimentacyjny w stosunku do swoich niepełnosprawnych krewnych,
jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, żeby opiekować się osobą z
orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze
wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie
ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień
opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Od 1 stycznia 2013 r. świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby
wymagającej opieki powstała albo nie później niż do ukończenia przez nią 18 roku życia, albo w trakcie

nauki w szkole lub w szkole wyższej (w tym przypadku nie później niż do ukończenia przez osobę
niepełnosprawną 25 lat).
W przypadku, gdy o świadczenie pielęgnacyjne ubiegają się rolnicy, małżonkowie rolników bądź
domownicy, świadczenie to przysługuje odpowiednio :
1. rolnikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego;
2. małżonkom rolników lub domownikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich
gospodarstwa rolnego albo wykonywania przez nich pracy w gospodarstwie rolnym
Świadczenie pielęgnacyjne od 1 stycznia 2022 r. wzrasta z kwoty 1971 zł do 2119,00 zł.

W razie zbiegu uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego więcej niż jednej osobie
sprawującej opiekę nad osobą lub osobami wymagającymi opieki wypłaca się tylko jedno świadczenie
osobie, która pierwsza złoży wniosek.
Za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne opłacana jest składka na ubezpieczenie emerytalne i
rentowe od podstawy wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o
świadczeniach rodzinnych – przez okres niezbędny do uzyskania 25-letniego okresu ubezpieczenia
(składkowego i nieskładkowego), z zastrzeżeniem art. 87 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, z późn. zm.).
Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli :
1) osoba sprawująca opiekę :
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w
przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej,
zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub
świadczenia przedemerytalnego,
b) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla
opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla
opiekunów (Dz. U. z 2020 r., poz. 1297, z późn. zm.);
2) osoba wymagająca opieki :
a) pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym
stopniu niepełnosprawności,
b) została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym
domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce
zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem
podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5
dni w tygodniu;
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad
dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego,
prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z
dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2020 r., poz. 1297, z
późn. zm.);
5) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie
wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego
lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Jeżeli w stosunku do osoby ubiegającej się o świadczenie pielęgnacyjne lub osoby pobierającej to
świadczenie wystąpią wątpliwości dotyczące okoliczności sprawowania opieki, organ właściwy może
zwrócić się do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, o

którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2021 r., poz. 2268, z
późn. zm.)

c) Specjalny zasiłek opiekuńczy
Specjalny zasiłek opiekuńczy w wysokości 620,00 zł przysługuje osobom, na których zgodnie z
przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 z
późn. zm.) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli:
1) nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub
2) rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej – w celu sprawowania stałej opieki nad osobą
legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o
niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy
innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności
stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz
rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty, o której mowa w art. 5
ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, tj. 764,00 zł miesięcznie.
Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki uważa się dochód następujących członków rodziny :
1) w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia :
a) osoby wymagającej opieki,
b) rodziców osoby wymagającej opieki,
c) małżonka rodzica osoby wymagającej opieki,
d) osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko,
e) pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a–d, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku
życia – z tym że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna
prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne
dziecko, a także rodzica osoby wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym
lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz;
2) w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia :
a) osoby wymagającej opieki,
b) małżonka osoby wymagającej opieki,
c) osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko,
d) pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a–c, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku
życia – z tym, że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna
prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego
własne dziecko.
W przypadku, gdy o specjalny zasiłek opiekuńczy ubiegają się rolnicy, małżonkowie rolników bądź
domownicy, świadczenie to przysługuje odpowiednio :
1. rolnikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego;
2. małżonkom rolników lub domownikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich
gospodarstwa rolnego albo wykonywania przez nich pracy w gospodarstwie rolnym.
Za osobę pobierającą specjalny zasiłek opiekuńczy opłacana jest składka na ubezpieczenie emerytalne i
rentowe od podstawy wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie
przepisów o świadczeniach rodzinnych – przez okres niezbędny do uzyskania 25-letniego okresu

ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego), z zastrzeżeniem art. 87 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, z późn.
zm.).
Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli :
1) osoba sprawująca opiekę :
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w
przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej,
zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub
świadczenia przedemerytalnego,
b) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub do zasiłku
dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla
opiekunów (Dz. U. z 2020 r., poz. 1297, z późn. zm.);
c) legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2) osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej
spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub

rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-
wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z

całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad
dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego,
prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z
dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2020 r., poz. 1297, z
późn. zm.);
5) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie
wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego
lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Ustalając prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, organ właściwy zwraca się do kierownika ośrodka
pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, o którym mowa w ustawie
z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, w celu weryfikacji okoliczności dotyczących spełniania
warunków do przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego. Aktualizację wywiadu przeprowadza się po
upływie 6 miesięcy, jeżeli do końca okresu, na który ustalone zostało prawo do specjalnego zasiłku
opiekuńczego, pozostało więcej niż 3 miesiące oraz w każdej sytuacji, gdy zaistnieją wątpliwości co do
spełniania warunków do przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego.

d) Zasiłek dla opiekuna


Zasiłek dla opiekuna w wysokości 620,00 zł miesięcznie przysługuje osobie,jeżeli decyzja o przyznaniu
jej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wygasła z mocy prawa na podstawie art. 11 ust. 3 ustawy z
dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.
U. poz. 1548 oraz z 2013 r. poz. 1557) z dniem 1 lipca 2013r.
1. Zasiłek dla opiekuna przysługuje :
a) za okresy od dnia 1 lipca 2013r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy, w których
osoba spełniała warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego określone w ustawie z dnia 28
listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Z 2020 r., poz. 111 z późn. zm.) w brzmieniu
obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 r.;
b) od dnia wejścia w życie ustawy, jeżeli osoba spełnia warunki do otrzymania świadczenia
pielęgnacyjnego określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu
obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012r.

2. Zasiłek dla opiekuna za okresy, o których mowa w pkt 1 lit. a przysługuje wraz z odsetkami ustalonymi
w wysokości odsetek ustawowych, określonej przepisami prawa cywilnego. Odsetki przysługują do dnia
wejścia w życie ustawy.
3. Zasiłek dla opiekuna nie przysługuje za okresy, w których :
a) osobie ubiegającej się o zasiłek dla opiekuna zostało ustalone prawo do specjalnego zasiłku
opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego lub
b) na osobę wymagającą opieki innej osobie zostało ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego
lub świadczenia pielęgnacyjnego.
4. Zarejestrowanie w powiatowym urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy lub posiadanie statusu
bezrobotnego nie ma wpływu na uprawnienie do zasiłku dla opiekuna w okresie od dnia 1 lipca 2013 r.
do dnia złożenia wniosku o ustalenie zasiłku dla opiekuna.
5. Ustalenie członkowi rodziny osoby sprawującej opiekę prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z
tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego lub świadczenia
pielęgnacyjnego z związku z opieką nad inną osobą nie powoduje utraty prawa do zasiłku dla opiekuna.
6. W przypadku, gdy o zasiłek dla opiekuna ubiegają się rolnicy, małżonkowie rolników lub domownicy,
w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z
2021 r. poz. 266) świadczenie to przysługuje odpowiednio :
a) rolnikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego;
b) małżonkom rolników lub domownikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich
gospodarstwa rolnego albo wykonywania przez nich pracy w gospodarstwie rolnym.
Zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa rolnego lub zaprzestanie wykonywania pracy w gospodarstwie
rolnym potwierdza się stosownym oświadczeniem złożonym pod rygorem odpowiedzialności karnej za
składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli
następującej treści:
„Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta
zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
7. Postępowanie w sprawie ustalenia prawa do zasiłku dla opiekuna organ ustalający prawo do świadczeń
pielęgnacyjnych wszczyna na wniosek osoby ubiegającej się o zasiłek dla opiekuna. Wniosek może być
złożony nie później niż w terminie 4 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
a) jeżeli w okresie od 15 maja 2014 r. do 15 września 2014 r. toczy się postępowanie o wydanie
orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności osobie, nad którą jest
sprawowana opieka, wniosek może być złożony nie później niż w terminie 4 miesięcy od dnia wydania
tego orzeczenia.
b) ustalając prawo do zasiłku dla opiekuna, organ może odebrać oświadczenie o spełnianiu warunków do
otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach
rodzinnych w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012r., odpowiednio za okresy, o których
mowa w pkt 1 lit. a lub w dniu składania wniosku.
8. Prawo do zasiłku dla opiekuna ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o
niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. W
przypadku wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności na
czas określony prawo do zasiłku dla opiekuna ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa
termin ważności orzeczenia.
a) w przypadku upływu terminu, na który została wydana decyzja, w związku z utratą ważności
orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, prawo do zasiłku dla
opiekuna, w związku z uzyskaniem nowego orzeczenia, ustala się na wniosek.
b) w przypadku, o którym mowa w pkt 7 lit. a, prawo do zasiłku dla opiekuna przysługuje, jeżeli wniosek
o ustalenie prawa do zasiłku dla opiekuna został złożony w okresie 3 miesięcy, licząc od dnia wydania

orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.
c) w przypadku, o którym mowa w pkt 7 lit. b, prawo do zasiłku dla opiekuna ustala się, począwszy od
miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.
Za osobę pobierającą zasiłek dla opiekuna opłacana jest składka na ubezpieczenie emerytalne i rentowe
od podstawy wysokości zasiłku dla opiekuna przysługującego na podstawie przepisów o ustaleniu i
wypłacie zasiłków dla opiekunów – przez okres niezbędny do uzyskania 25-letniego okresu
ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego), z zastrzeżeniem art. 87 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia
1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, z późn.
zm.).