Miasto Brańsk w województwie podlaskim otrzyma z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ponad 14 mln zł na budowę zbiornika wodnego małej retencji oraz uregulowanie rzeki Nurzec. Działania te przyczynią się do zapewnienia bezpieczeństwa powodziowego, a także ochronią miasto i okolice przed suszami. 

Umowę w tej sprawie 28 maja br. podpisali w siedzibie Narodowego Funduszu w Warszawie Zastępca Prezesa Zarządu NFOŚiGW Anna Król i Burmistrz Brańska Czesław Sokołowski. Przedsięwzięcie ma na celu zabezpieczenie Brańska i okolicznych terenów przed skutkami zmian klimatycznych, takich jak powodzie lub susze. Zaplanowano zbudowanie zbiornika wodnego małej retencji o powierzchni 8,8 ha. Nie będzie on rezerwuarem przepływowym, dlatego w celu pozyskiwania wody do jego napełniania niezbędne jest wykonanie tzw. jazu stałego bez progu piętrzącego. Zbiornik o długości ok. 520 m ma mieć zmienną szerokość lustra wody – średnio od 39 m do 265 m. Pojemność rezerwuaru przy normalnym poziomie piętrzenia wyniesie 136 500 m sześciennych, a przy maksymalnym 177 300 m sześciennych.

W planie projektu przewidziano również liczne prace regulacyjne przy rzece Nurzec. Na obu jej brzegach przeprowadzone zostaną działania porządkujące i zabezpieczające, co ochroni koryto rzeczne przed procesami erozyjnymi i postępującym wymywaniem gruntu.

Z 14 704 717 zł całkowitego kosztorysu projektu, 515 166 zł, to dotychczasowy koszt miasta (wykup działek, opracowania i ekspertyzy, dokumentacja projektowa itd.). Pozostałe koszty, 14 189 551 zł, związane z budową zbiornika i nadzorem inwestorskim w 100% dofinansuje NFOŚiGW.

Ukończenie inwestycji planowane jest na 15 lutego 2021 r. Prace przy inwestycji (szczególnie przy zbiorniku) docelowo spowodują poprawę bilansu wodnego zlewni poprzez zwiększenie retencji dolinowej oraz przyczynią się do spowolnienia odpływów wody. W rezultacie ograniczy to obniżenie się poziomu wód gruntowych, a na powierzchni przeszło 100 ha zmeliorowanych terenów rolnych zostaną przywrócone optymalne warunki wilgotnościowe. Walor zabezpieczenia przeciwpowodziowego doliny rzeki Nurzec i ochrony przed zalaniem i podtopieniem, będzie szczególnie ważny w okresie wiosennych roztopów i nadmiernych opadów atmosferycznych. Projekt dostosowujący do zmian klimatu realizowany w Brańsku, jest w tym zakresie pionierski w kraju.

Źródłem dofinansowania  projektu w Brańsku jest program priorytetowy NFOŚiGW Przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska z likwidacją ich skutków – część 1) Dostosowanie do zmian klimatu,  którego celem jest podniesienie poziomu ochrony przed skutkami zagrożeń naturalnych i poważnych awarii, a także usprawnienie usuwania ich skutków oraz wzmocnienie wybranych elementów zarządzania środowiskiem. Program zmierza do realizacji działań zapisanych w „Strategicznym Planie Adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030”. 

– Starania o ten zbiornik trwały dwadzieścia lat. Cieszymy się, że dzięki przyznanej dotacji stawiamy przysłowiową kropkę nad „i”. Obok niezwykle ważnych kwestii ekologicznych, realizacja inwestycji pomoże również w promocji Brańska. Woda zwykle przyciąga ludzi, zatem nasze miasto będzie częściej odwiedzane w celach rekreacyjno-wypoczynkowych. Na powierzchni ponad 8 ha będzie można popływać na sprzęcie wodnym albo powędkować. Najważniejsze są jednak kwestie bezpieczeństwa: przeciwpowodziowa i zapobieganie suszom. Na uporządkowaniu brzegów rzeki Nurzec skorzystają zarazem okoliczni rolnicy, gdyż woda nie będzie zabierała łąk, które są naturalnymi pastwiskami – powiedział w siedzibie NFOŚiGW Burmistrza Brańska Czesław Sokołowski. 

– Z przyjemnością i satysfakcją przekazujemy dofinansowanie na inwestycję w Brańsku, tym bardziej, że jest ona ważna dla całego powiatu. Pozytywna determinacja wystąpiła po obu stronach, to jest to nasz wspólny sukces – podkreśliła z kolei Zastępca Prezesa Zarządu NFOŚiGW, Anna Król.

Działania podjęte w Brańsku na Podlasiu są krokiem w kierunku rozbudowywania małej retencji w całej Polsce. Stworzenie pełnego, sprawnie działającego systemu retencyjnego, odpowiadającego aktualnym wyzwaniom klimatycznym, staje się coraz ważniejszą kwestią ekologiczną. Na potrzebę prowadzenia takich inwestycji wskazuje wielu ekspertów zaangażowanych w ochronę środowiska.

Opracowano na podstawie komunikatu NFOŚiGW: http://nfosigw.gov.pl/o-nfosigw/aktualnosci/art,1242,dotacja-z-nfosigw-dla-branska-na-dzialania-zapobiegajace-powodziom-i-suszom.html 

Zdjęcia K. Kuczek, NFOŚiGW